دل پر درد مهاجران افغانستانی و چالش‌های ایران
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۲۹۹۴۹
آفتاب‌‌نیوز :
از وطن خود رانده شده‌اند و راهی کشورهای دیگر شدند. اولین مقصدشان هم کشور همسایه یعنی ایران است. اما مهاجران افغانستانی در کشور میزبان هم با هزار مشکل دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند. مهاجرانی که برای داشتن یک سیم‌کارت هم با چالش مواجه هستند.
مهاجرت از افغانستان به ایران عقبه‌ای طولانی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در هفته‌های اخیر، اما مهاجران افغانستانی در خاک کشور میزبان هم مورد حمله قرار گرفتند؛ یعنی در محله افغانستانی‌نشین در اقبالیه قزوین. مهاجرانی که در وطن خود روی آرامش ندیدند، اما اینجا هم با حمله برخی تندرو‌ها مواجه شدند.
حضور مهاجران در ایران در هفته‌های اخیر بحث‌برانگیز شد. رویکرد‌های هم متفاوتی نسبت به این موضوع وجود دارد. در همین مورد روز سه‌شنبه نشستی با عنوان «پناهندگان افغانستانی، سیاستگذاری مهاجرت و حمایت اجتماعی» از سوی گروه جمعیت و مهاجرت انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری موسسه رحمان برگزار شد. در این نشست کارشناسان به بررسی وضعیت مهاجران و راهکار‌هایی برای مدیریت وضعیت فعلی پرداختند.
ایران؛ اثرپذیرترین همسایه افغانستان
میثم مهدی‌پور، معاون نماینده ویژه ایران در امور افغانستان گفت: «شاید ایده‌آل من هم در یک شمای کلی و بدون در نظر گرفتن وضعیت کلی حاکم بر کشور، این است که مانند کشورهای توسعه‌یافته به مسئله مهاجرت بپردازیم. ولیکن دادن این نسخه برای ایران ایده‌آل نیست، یعنی با کشوری که با همسایه‌ای مواجه است که درگیر بحران‌های متعدد است.»
او ادامه داد: «در موضوع افغانستان هیچ کشوری به اندازه ایران اثرپذیر و اثرگذار نیست؛ از چین که مرز ۷۶ کیلومتری با افغانستان دارد تا پاکستان که دومین مقصد مهاجران افغانستانی است.»
رویکرد چین در قبال افغانستان
معاون نماینده ویژه ایران در امور افغانستان توضیح داد: «برای مثال کشور چین در موضوع افغانستان دو عنصر مهم دارد و به موضوعات دیگر کمتر توجه دارد یا اصلا توجه نمی‌کند. چین یک حکومتی برای افغانستان متصور می‌شود و فرقی نمی‌کند دیکتاتور یا مردم‌نهاد باشد؛ فقط اقتصاد خود را بتواند رونق دهد.»
او ادامه داد: «دومین اصلی که چین در تصمیم‌گیری خود بنا می‌گذارد، معمولا به این صورت است که این سیاست را به اویغور‌ها دیکته کند. هیچ اثرپذیری بحران‌آفرینی از قبل افغانستان بر چین حادث نمی‌شود. اما ایران به عنوان اولین مقصد پناهجویان افغانستان، مولفه‌های متعددی را در موضوع مهاجران در نظر دارد.»
چرا ورود مهاجران غیرقانونی مدیریت نشد؟
میثم مهدی‌پور در ادامه نشست گفت: «طبیعی است که اگر ما بخواهیم در افغانستان ثبات و امنیت باشد {که می‌خواهیم}، اقتصاد پویا داشته باشد و میل به مهاجرت کم باشد، مستلزم تحقق پارامتر‌های بسیاری است. آیا ما ذاتا با نگاه صرفا اسلامی-انسانی این میزان مهاجر را می‌پذیریم؟ این سوال مهمی است که باید به آن توجه داشت.»
او ادامه داد: «ما در شرایطی هستیم که نمی‌توانیم الگویی مانند کانادا را در ایران پیاده کنیم. ابتدا به این دلیل که ما ۹۵۰ کیلومتر مرز با افغانستان داریم. این نقاط مرزی باید از سوی دو کشور مورد ارزیابی و نظارت قرار بگیرد تا ورود و خروج غیرقانونی صورت نگیرد.»
مهدی‌پور در ادامه گفت: «در تمامی ادوار به‌ویژه در یک دهه اخیر پاسگاه‌های مرزی که در آن سوی مرز بودند، تعمدا با یک برنامه‌ای خالی می‌شدند. یعنی حکومت قبلی در درون افغانستان به چند دلیل پاسگاه‌های مرزی را خالی می‌کرد؛ از جمله فضاسازی برای جانشینی تروریست در آن منطقه.»
او توضیح داد: «یعنی ما (ایران) به صورت یک‌طرفه سعی می‌کردیم که انسداد مرزی را برای اعمال حاکمیت خود انجام دهیم. پس اولین اصلی که می‌توانست در درون کشور ما محقق شود و میل به پذیرش مهاجرت غیرقانونی کم شود، اعمال حاکمیت از دو طرف است که از آن سمت مرز صورت نمی‌گیرد. در دو سال اخیر هم تلاش بسیار شد که این اتفاق بیفتد.»
افغانستان؛ بزرگترین سرمایه‌گذاری خارجی در ایران
معاون نماینده ویژه ایران در امور افغانستان گفت: «اقدامات دیگری هم وجود دارد که از طریق آن ما بتوانیم از این بحران خارج شویم. از جمله این اقدامات این است که در افغانستان امنیت و اقتصاد پویا و پایداری شکل گیرد. آیا در چهار دهه اخیر چنین شد؟ خیر این اتفاق نیفتاد. در مجموع این شرایط، ایران در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد. زمانی هم که شرایط بحرانی باشد، تصمیمات متناسب با آن گرفته می‌شود.»
او ادامه داد: «اینکه گفته می‌شود ما به مهاجران افغانستانی در چهار دهه اخیر به صورت موقتی نگاه کردیم، اینطور نیست. ما با نگاه شرایط بحرانی بخش زیادی از این پذیرش‌ها را انجام دادیم. بخش دیگری از پذیرش‌ها هم بر اساس نیاز کشور بود. در بحث بحرانی، توضیح دادیم که نیاز به اقداماتی از سوی افغانستان است.»
مهدی‌پور گفت: «در بخش نیاز‌های کشور، به نظرم نگاه فرصت و تهدید به صورت صفر و یک، ناقص است. همین حالا افغانستان بزرگترین سرمایه‌گذار خارجی در ایران است. ظرفیت افغانستان برای ایجاد تراز مالی در حوزه ارزی کشور به وضوح دیده می‌شود. بخش عمده‌ای از اقتصاد طبقه متوسط با همکاری کارگران افغانستان رونق دارد. با این نگاه در مسئله مهاجران، فرصت و تهدید باهم در جریان است.»
وضعیت اشتغال افغانستانی‌ها در ایران
معاون نماینده ویژه ایران در امور افغانستان گفت: «آنچه اخیرا منجر به نگرانی شده، این است که آیا اصل این پذیرش درست یا اشتباه است؟ از نظر من، مشاغلی که اتباع گرفته‌اند، مشاغلی نیست که ایرانی‌ها خیلی تمایلی به آن ندارند.»
او ادامه داد: «میزان جرم و جنایتی که در کشور صورت می‌گیرد، نسبت به جمعیت مهاجران بر اساس آمار‌هایی که می‌دهند بسیار ناچیزتر از آن چیزی است که در هر جامعه دیگر با این میزان مهاجر می‌توانست اتفاق بیفتد.»
هزینه‌کرد ایران برای مهاجران
میثم مهدی‌پور در ادامه نشست به هزینه‌کرد ایران برای مهاجران اشاره کرد. او گفت: «منصفانه نگاه کنیم در شرایط بحرانی که بخشی از مهاجران قانونی و بخش دیگر غیرقانونی هستند، آیا جامعه ایران می‌پذیرد که ما آنها را خدمات محروم کنیم. قطعا جامعه ما اینگونه نیست. اما آیا این فعل درست است؟»
او ادامه داد: «باید ساختاری را طراحی کنیم که در حوزه مهاجرت به صورت نظام‌مند مهاجران را پذیرش کند و نیازمندی‌های کشور را در اولویت اول قرار دهد. یعنی اگر ما در حوزه پرستاری، تکنولوژی و… را مورد سنجش قرار دهیم و میزان مهاجری که در این موارد نیاز است را پذیرش کنیم.»
ورود مهاجران نظام‌مند می‌شود
معاون نماینده ویژه ایران در امور افغانستان گفت: «اینکه چه خدماتی به مهاجران دهیم و در قبال آن چه ارزش افزوده‌ای را دریافت کنیم، باید ساختار داشته باشد.»
او در پایان گفت: «این ساختار می‌تواند در سازمان ملی مهاجرت صورت بگیرد. سازمان ملی مهاجرت از اردیبهشت سال گذشته آغاز به کار کرد، در حال طی کردن مراحل قانونی است تا بتواند نظام‌مندی در حوزه مهاجرت را پیاده کند.»
منبع: تجارت نیوزمنبع: آفتاب
کلیدواژه: افزایش مهاجرت مهاجرت مهاجران افغانستانی شرایط بحرانی او ادامه مهدی پور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۲۹۹۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«مهاجرت» توازن توانمندی‌های توسعه‌ای را دگرگون می‌سازد
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بافتار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هر جامعه‌ای، بستر ویژ‌ه‌ای برای فعالیت‌های علمی جامعه‌شناختی فراهم می‌سازد و این بافتار در سبک و رویکرد حاکم بر کار جامعه‌شناس و ماهیت فعالیت‌های جامعه‌شناختی بازتاب می‌یابد.
اصغر میرفردی (دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز) در مقاله‌ای با عنوان «مروری بر مطالعات جامعه‌شناختی در زمینه آموزش، مهاجرت و
تحولات توسعه‌ای در ایران» به این موضوع اشاره می‌کند که کارل مانهایم (Karl Mannheim) معتقد است نظریه‌ها و فعالیت‌های جامعه‌شناختی از نظر شناخت‌شناسی، بازتاب زمانه و زمینە کنش‌گران این حوزه تخصصی است.
* سیر شکل‌گیری و فعالیت‌های رشته جامعه‌شناسی در ایران
این پژوهشگر می‌نویسد: رشته «جامعه‌شناسی» در ایران، همزمان با تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ خورشیدی مورد توجه قرار گرفت و با پیش‌گامی زنده‌یاد، غلام‌حسین صدیقی، مانند یک رشتە تخصصی بنیان نهاده شد.
او در ادامه می‌دهد که سیر شکل‌گیری و فعالیت‌های رشته جامعه‌شناسی در ایران را می‌توان در چند دوره گوناگون دسته‌بندی کرد:
دوره پایه‌گذاری رشتۀ جامعه‌شناسی: از زمان تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ تا تأسیس مؤسسۀ تحقیقات و مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۷ خورشیدی را می‌توان جزء این دوره دانست. دوره تثبیت و گسترش: این دوره از تأسیس مؤسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران تا زمان انقلاب سال 57 را دربرمی‌گیرد. دوره آموزش‌محور و تغییرات ساختاری: این دوره که از57 تا میانه دهه ۱۳۷۰ را در برمی‌گیرد، به پیروی از تغییرات انقلابی و برنامه انقلاب فرهنگی پس از انقلاب، با تغییر در نیروی انسانی، محتوای آموزشی و فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی همراه بود. فعالیت‌های این دوره بیشتر آموزشی بود و از میزان فعالیت‌های پژوهشی سال‌های پیش از انقلاب، تا انداز‌ه‌ای کاسته شد. دوره تشکل‌یابی دوباره و آموزش-پژوهش‌محوری: این دوره از میانه دهه ۱۳۷۰ تاکنون را در برمی‌گیرد و تفاوت‌هایی را در دولت‌های چهارگانه به خود دیده است، گاه فعالیت‌های جامعه-شناختی مورد اقبال واقع شده و گاه نیز با محدودیت‌ها و موانعی روبه‌رو بوده‌اند. رشته‌ها و گرایش‌های علوم اجتماعی و تحصیلات تکمیلی در این دوره گسترش یافتند. جابجایی محل زندگی فرد از یک منطقه به منطقه و یا سرزمین دیگر را مهاجرت میگویندمیرفردی توضیح می‌دهد که با گسترش واحدهای دانشگاهی همچون دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام‌نور و دانشگاه علمی‌کاربردی، رشته‌های علوم اجتماعی نیز گسترش یافتند؛ اما چنین گسترشی در همۀ دانشگاه‌ها و مناطق کشور، کیفیت مطلوب و مورد انتظار را به همراه نداشته است.
* تعریف مهاجرت از منظر جامعه شناسی
او در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که جابجایی محل زندگی فرد از یک منطقه به منطقه و یا سرزمین دیگر را مهاجرت میگویند. در تعریفی دیگر، بر پایە دانشنامە جمعیت‌شناسی مهاجرت، تغییر مکان افراد، یا گروه‌هایی از افراد، که با تغییر دائمی یا نیمه دائمی محل سکونت خود همراه است.
این نویسنده معتقد است که عامل مهمی که نقش مهاجرت را در پیوند با وضعیت توسعه تحلیل می‌کند، آموزش است. مهاجرت سرمایە انسانی یا جمعیت در سن فعال و ماهر و متخصص از یک منطقه به منطقه دیگر، می‌تواند توازن توانمندی‌های توسعه‌ای را دگرگون سازد.
* رابطه مهاجرت و توسعه جامعه
در این مقاله آمده است که مهاجرت سرمایه انسانی به خارج از کشور، نقش تعیین‌کنند‌ه‌ای در وضعیت توسعه‌ای کشورهای جهان سومی دارد. رسالت جامعه‌شناسی و جامعه‌شناسان در این فراگرد، مهم است و میزان توجه آنها به مهاجرت و زمینه‌ها و پیامدهای آن، نقش مهمی در پویایی و توسعه جامعه دارد.
در ادامه می‌نویسد با توجه به فعالیت ۹۰ سالۀ جامعه‌شناسی در ایران، این نوشتار در پی مرور مطالعات مهاجرت در ایران است و به این پرسش پاسخ دهد که جامعه‌شناسی ایران چه فعالیت‌هایی در زمینه مهاجرت، آموزش و توسعه داشته است؟
* مطالعات مهاجرت و جامعه‌شناسی در ایران
به زعم میرفردی جامعه‌شناسی در ایران متناسب با تحولات اقتصادی و اجتماعی، تحولات چندگانه‌ای را به خود دیده است. در پی تغییرات در سبک و میزان مهاجرت در ایران، مطالعات علوم اجتماعی به ویژه جامعه‌شناختی در زمینه مهاجرت نیز دچار تحولات مرتبط با تغییر سبک مهاجرتی شدند.
مطالعات مهاجرت در ایران نشان داد که مهاجرت فزاینده موجب خالی شدن مناطق مهاجرفرست از سرمایه و نیروی انسانی فعال می‌شود و منجر به بازتولید عقب‌ماندگی در این مناطق شده است.
* تاثیرات مهاجرت سرمایه‌های انسانی به خارج از کشور
به گفته این پژوهشگر افراد جوان، تحصیلات و مهارت بیشترین سهم از مهاجران به شهر‌های بزرگ را دارند. مهاجرت این دسته از افراد موجب توسعۀ نابرابر مناطق کشور و بازتولید توسعه نیافتگی مناطق کم‌برخوردار می‌شود.
بدین‌ترتیب نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مهاجرت سرمایه‌های انسانی به خارج از کشور، گردانە بازتولید عقب ماندگی کشور را ایجاد می‌کند و با وجود گسترش آموزش تخصصی دانشگاهی و غیردانشگاهی در کشور، وضعیت نابسامان اشتغال در کشور، زمینۀ مهاجرت سرمایه‌های انسانی را فراهم می‌سازد.
او در انتها می‌نویسد مطالعات یک دهه اخیر نشانگر افزایش میل به مهاجرت به خارج از کشور است و میزان مهاجرت سرمایه‌های انسانی توانمند به خارج از کشور گسترش یافته است.
انتهای پیام/
سقوط مرگبار ون در محور صیدون به امامزاده عبدالله